Dodano dn.: 30 października 2017

Październikowe spotkanie Klubu Czytelnika dotyczyło najciekawszych publikacji poświęconych życiu i kulturze przedwojennej Polski.

Lata dwudzieste, lata trzydzieste
Wrócą piosenką, sukni szelestem,
błękitnym cieniem nad talią kart
i śmiechem, który kwitował żart.
Lata dwudzieste, lata trzydzieste
Kiedyś dla wzruszeń będą pretekstem.
Zapachem dawno już zwiędłych bzów,
poezją skrytą wśród zwykłych słów.”

Słowa piosenki, której fragment zacytowałam, chodziły za Klubowiczkami przez cały czas wtorkowego spotkania. Prawdziwą gratką literacką dla naszych czytelniczek stała się książka autorstwa Mai i Jana Łozińskich pt. W przedwojennej Polsce. Życie codzienne i niecodzienne.” Zgodnie z tym, co sugeruje tytuł – miałyśmy możliwość zapoznania się z realiami życia w Drugiej Rzeczypospolitej. Zarówno „przeciętnych” obywateli, jak i przedstawicieli wyższych sfer. Opowieść rozpoczyna się od chwili odzyskania przez Polskę niepodległości, a zamyka ją początek II wojny światowej. Między tymi skrajnymi datami zawiera się całe spektrum tematów, które zostały w niej poruszone. Omawiając tę publikację, Klubowiczki odnalazły tam opis pejzaży najważniejszych miast międzywojennej Polski. Zajrzałyśmy do ubogiej chłopskiej chaty na Polesiu, ale i również do pałacu Potockich w Łańcucie, czy do Radziwiłłów w Nieświeżu. Uczestniczyłyśmy w hucznych balach i mniej lub bardziej kameralnych bankietach, wydawanych przez znane osobistości życia społecznego i politycznego. Poznałyśmy gwiazdy kina, teatru, kabaretu, rewii oraz przedstawicieli życia literackiego. Odbyłyśmy magiczną podróż po Polsce wsiadając do Lux Torpedy oraz polskiego Fiata 508. Wzniosłyśmy się w przestworza z polskimi pilotami święcącymi tryumfy w międzynarodowych zawodach…..Pomknęłyśmy rajdowym bugatti J. Regulskiego, zagrałyśmy w tenisa z Jadwigą Jędrzejowską. Podróżując, poznałyśmy trendy w ówczesnej modzie i budownictwie mieszkaniowym. Autorzy pokazali nam także „brzydkie” oblicze Drugiej Rzeczypospolitej ze skrajną nędzą, ekscesami antyżydowskimi, diametralnymi różnicami społecznymi, wszechobecnym światem przestępczym. Uczestniczki dyskusji zgodnie stwierdziły, że całość publikacji niesie jednak ze sobą pozytywny obraz tamtej epoki. Czytelniczki zwróciły uwagę na stronę wizualną tej publikacji, która ma większe znaczenie niż warstwa tekstowa. Pod tym względem „ W przedwojennej Polsce…” również nas nie zawiodła. Książkę wydano na kredowym papierze, który zadrukowano setkami niepowtarzalnych zdjęć. Prawdziwą ozdobą są reprodukcje plakatów reklamowych oraz afiszy filmowych. Miłośniczki czytania zwróciły uwagę na olbrzymi ładunek różnorodnych ciekawostek, anegdot, dużej liczby interesujących zdjęć, co dało im możliwość pełniejszego obcowania z Polską, której już nie ma, ale która wciąż żyje w naszej zbiorowej pamięci.

Podczas naszych rozważań omówiłyśmy również inne, godne uwagi publikacje dotyczące życia i kultury Polski przedwojennej, do których przeczytania zachęcamy nie tylko miłośników historii i okresu międzywojennego. Oto niektóre z nich:

1. W. Kałużyński – „ Kino, teatr, kabaret w przedwojennej Polsce.”
2. M. Barbasiewicz – „ Dobre maniery w przedwojennej Polsce.”
– „ Ludzie interesu w przedwojennej Polsce.”
3. M. Piątkowska – „ Życie przestępcze w przedwojennej Polsce.”
4. A. Sieradzka – „ Moda w przedwojennej Polsce.”
5. A. Zawada – „ Dwudziestolecie Literackie.”
6. S. Koper – „ Afery i skandale Drugiej Rzeczypospolitej.”
7. J. Chociłowski – „Talia niezwykłych postaci II RP.”

A zatem „powróćmy, jak za dawnych lat…” do świata, który przeminął bezpowrotnie, a który tak bardzo wzruszał, bawił i fascynował… Do epoki, która na zawsze pozostała na biało-czarnych zdjęciach, taśmach filmowych i w relacjach świadków.

Marta Piotrowska